Inleiding:
Met de recente inwerkingtreding (17 februari 2024) van de Digitaledienstenverordening (“Digital Services Act – DSA”) heeft de Europese Unie een belangrijke stap gezet in het reguleren van de digitale dienstverleners. De DSA legt alle online platforms, online zoekmachines, tussenhandeldiensten en digitale dienstverleners, die hun diensten aanbieden op de Europese markt, strengere transparantie- en moderatiemaatregelen op.
De DSA beoogd de verspreiding van illegale online inhoud en verkeerde informatie tegen te gaan om zo de goede werking van de Europese digitale markt te bevorderen. In dit kader zorgt de DSA voor een verhoogde transparantieverplichting voor digitale dienstverleners, zodoende de online veiligheid kan worden gewaarborgd. De DSA geldt specifiek voor onlinediensten en tussendiensten, zoals socialemediaplatformen, zoekmachines, appwinkels en platformen waarop mensen producten kunnen kopen of verkopen. De DSA kent een gelaagdheid van regels. In het algemeen geldt dat afhankelijk van de aard en grootte (in termen van aantallen gebruikers), de aanbieder van de tussenhandeldienst aan zwaardere verplichtingen moet voldoen. De meest vergaande verplichtingen gelden voor de zeer grote onlineplatforms en onlinezoekmachines, zoals Meta, App Store, Amazon, Zalando, Google, Wikipedia,… .
Belangrijkste kenmerken:
1. Verhoogde transparantie
De DSA introduceert nieuwe verplichtingen met betrekking tot transparantie. Digitale dienstverleners zijn gehouden tot het verstrekken van heldere informatie over hun algoritmes, moderatiepraktijken en advertentiebeleid. Zij worden tevens verplicht hun gebruikers te informeren over de redenen waarom ze bepaalde inhoud hebben verwijderd of waarom de toegang tot een account is beperkt. Dit bevordert een beter begrip van hoe onlineplatforms hun inhoud beheren en beslissingen hieromtrent nemen.
2. Maatregelen tegen illegale inhoud (zorgvuldigheidsverplichting)
De DSA is gericht op het tegengaan van verspreiding van illegale online inhoud en verkeerde informatie. Daarom legt ze een zorgvuldigheidsverplichting op, die de digitale dienstverleners verplichten tot een proactieve houding om die verspreiding tegen te gaan. Er wordt hen namelijk verplicht mechanismen te implementeren waarmee gebruikers van hun diensten melding kunnen maken van specifieke informatie, wanneer zij die als illegale inhoud beschouwen. Wanneer illegale inhoud via dit mechanisme wordt gemeld, moeten de digitale dienstverleners vervolgens actie ondernemen en de desbetreffende inhoud verwijderen of de toegang ertoe blokkeren.
Conclusie:
Met de inwerkingtreding van de DSA betreedt de EU een nieuw tijdperk van regulering voor de Europese digitale dienstverleners. De DSA streeft ernaar om een evenwicht te vinden tussen enerzijds het bestrijden van illegale inhoud om zo de online veiligheid van gebruikers te waarborgen en anderzijds de grondrechten, waaronder de vrijheid van meningsuiting. Hoe dan ook zal de DSA een aanzienlijke impact hebben op het digitale landschap binnen de EU.
