Het lijkt onwaarschijnlijk, maar kapitaalverhogingen binnen een vennootschap kunnen (doorgaans ongewenst) worden tegengehouden door een aandeelhouder die 1% van de aandelen aanhoudt in de vennootschap.
Onzin denkt u? Neen, indien er soorten van aandelen werden gecreëerd, bijvoorbeeld soort A-aandelen en soort B-aandelen, is dit wel degelijk mogelijk. Veel ondernemers zijn zich niet bewust van de risico’s die verbonden zijn aan het creëren van soorten aandelen, daar deze gevolgen doorgaans onbedoeld zijn.
Soortwijzigingsprocedure
Zodra er soorten aandelen bestaan in een vennootschap, vereisen bepaalde wijzigingen dat een procedure wordt gevolgd waarbij de meerderheid behaald moet worden binnen elke soort aandelen. Het belangrijkste voorbeeld hiervan is een onevenredige kapitaalverhoging binnen de vennootschap, bv. de toetreding van een nieuwe aandeelhouder tot het kapitaal van de vennootschap.
Hoe kan de minderheid in bedwang worden gehouden?
Er bestaat (momenteel) nog geen sluitende oplossing om zulke situatie te vermijden, maar er zijn wel een aantal mogelijkheden om deze minderheid in bedwang te houden.
a) Geen soorten maar individuele rechten aan individuele aandeelhouders
Ten eerste is het mogelijk om in een aandeelhoudersovereenkomst rechten toe te kennen aan specifieke aandeelhouders, zonder dat er soorten worden gecreëerd. Zo kunnen er aan bepaalde aandeelhouders in de aandeelhoudersovereenkomst dividendrechten, stemrechten, voordrachtrechten etc. worden toegekend zonder dat hiervoor een creatie van soorten vereist is. Dit gebeurt aldus louter op contractuele gronden.
b) Controle behouden via een vehikel
Een tweede mogelijke oplossing is de oprichting van een vehikel waarin de minderheidsaandeelhouders worden gebundeld en waarbij de controle blijft behouden door de meerderheidsaandeelhouder. Veelal wordt hiervoor gewerkt met een Nederlandse STAK. Echter kan hetzelfde doel perfect bereikt worden door gebruik te maken van een private stichting of een maatschap.
c) Voorafgaande afstand van het voorkeurrecht of instructies
Ten derde kan er op voorhand afstand worden gedaan van het voorkeurrecht en/of gewerkt worden met instructies door de meerderheidsaandeelhouder(s) aan de minderheid, waarbij zij worden verplicht de meerderheid te volgen in geval van een (onevenredige) kapitaalverhoging. De geldigheid van zulke clausule is omstreden.
d) Meerderheid controleren binnen elke soort
Een vierde oplossing bestaat eruit dat de aandeelhouder die de controle wenst te houden (meerderheidsaandeelhouder), ervoor zorgt om de meerderheid binnen elke soort aandelen te (be)houden. Op deze wijze wordt de blokkeringsmogelijkheid geneutraliseerd, daar de meerderheidsaandeelhouder de facto de beslissingsbevoegdheid heeft binnen iedere soort.
Look before you leap
Ook al bestaan er geen waterdichte oplossingen om te vermijden dat het bestaan van soorten een vetorecht toekent aan de minderheid in geval van (onevenredige) kapitaalverhogingen, zijn er oplossingen te bedenken en uit te werken om deze ongewenste macht minstens te beperken. In ieder geval is het aangewezen hier aandacht aan te besteden en u te laten bijstaan door specialisten, vooraleer over te gaan tot het creëren van soorten van aandelen in uw vennootschap.
